Ostona, 2025 yil 21 may – Karavan Info axborot agentligi.Qozog‘istonda mobil telefonlarning soya aylanmasini kamaytirish, iste’molchilar huquqlarini himoya qilish va bozorda shaffoflikni oshirishga qaratilgan abonent qurilmalarini ro‘yxatdan o‘tkazish qoidalariga o‘zgartirishlar kiritildi. Bu haqda Qozog‘iston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Markaziy kommunikatsiyalar xizmatida bo‘lib o‘tgan brifingda Qozog‘iston Respublikasi Raqamli rivojlanish, innovatsiyalar va aerokosmik sanoat vazirligining Telekommunikatsiyalar qo‘mitasi raisi Damir Seysembekov ma’lum qildi. Agentlik maʼlumotlariga koʻra, 2024-yilda mamlakatda 5 milliongacha smartfon sotilgan, ularning 75 foizi noqonuniy yoʻllar bilan olib kelingan, bu esa, ekspertlarning fikricha, davlatning faqat bitta brend uchun 70-80 milliard tenge soliqdan mahrum boʻlishiga olib kelgan.

Damir Seysembekov Qozog‘iston uyali aloqa tarmoqlarida yangi qoidalar kuchga kirgunga qadar ishlagan barcha mobil telefonlar avtomatik ravishda “oq ro‘yxat”ga kiritilishi va hech qanday cheklovlarsiz ishlashda davom etishini alohida ta’kidladi. Fuqarolar va yuridik shaxslarga qulaylik yaratish maqsadida kz-imei.kz maxsus onlayn portali yaratildi, unda har kim o‘z qurilmasining kelib chiqishi qonuniyligini tekshirishi va uni tekshirish uchun ariza berishi mumkin. Bugungi kunga qadar 4 milliondan ortiq qurilmalar muvaffaqiyatli sinovdan o‘tkazildi, 22 mingdan ortiq ariza topshirildi, 5 mingga yaqin foydalanuvchi ro‘yxatdan o‘tkazildi.

2025-yil 25-maydan boshlab tekshirish tartibi yuridik shaxslar, jumladan, import qiluvchilar, rasmiy vakillar va vakolatli xizmat ko‘rsatish markazlari uchun majburiy hisoblanadi. Ushbu tizimning joriy etilishi mobil qurilmalarning noqonuniy olib kirilishini sezilarli darajada qisqartirish, iste’molchilarni shubhali gadjetlarni xarid qilishdan samarali himoya qilish, shuningdek, rasmiy yetkazib berishni rag‘batlantirish va bozorni yanada ko‘proq xalqaro brendlar uchun ochish, shaffof va raqobat muhitini yaratish imkonini beradi.

Yangi talablarga koʻra, Qozogʻistonga birinchi marta olib kirilayotgan barcha qurilmalar ham xalqaro GSMA maʼlumotlar bazasida, ham davlat soliq va bojxona tizimlarida majburiy tekshiruvdan oʻtishi kerak boʻladi. Tekshiruv nafaqat qurilmaning e'lon qilingan xususiyatlarga muvofiqligini va barcha qo'shimcha hujjatlar bilan import qilinishining qonuniyligini, balki o'g'irlangan, yo'qolgan yoki bloklangan qurilmalar ma'lumotlar bazasidagi IMEI kodini majburiy tekshirishni ham o'z ichiga oladi.

Surat:Qozog‘iston Respublikasi Prezidentining matbuot xizmati