Соңғы бес жылда Өзбекстан азаматтары киберқылмыстардың салдарынан 1,9 триллион сумдан астам шығынға ұшырады. Бұл туралы Ішкі істер министрлігіне қарасты Киберқауіпсіздік орталығына пресс-тур барысында айтылды.

Осы кезеңде тіркелген киберқылмыстардың саны 2023 жылмен салыстырғанда 68 есеге, ал 2024 жылдың өзінде 9,1 есеге өсті. Егер 2019 жылы құқық қорғау органдары 863 оқиғаны тіркесе, биыл олардың саны 59 мыңға жақындап отыр. Бүгінде елімізде әрбір екінші қылмыс цифрлық технологияларды қолдану арқылы жасалуда.

Қылмыстың негізгі бөлігі — шамамен 98% — банк карталарына қатысты. Оларға ұрлық, онлайн алаяқтық және жалған несиелер жатады. Қылмыскерлер күрделі әдістерді қолданады: шабуылдардың 60% зиянды сілтемелер мен бағдарламалар арқылы, 16% — SMS кодтарын тарту арқылы жүзеге асырылады. Басқа схемаларға жалған онлайн сатылымдар, жылдам инвестициялық жобалар және жалған интернет-дүкендер кіреді.

Мамандар технология дамыған сайын алаяқтық әдістері де дамып жатқанын атап өтеді. Сондықтан киберқауіптермен күрес тек техникалық шешімдерді ғана емес, халықтың цифрлық сауаттылығын арттыруды да қажет етеді. Пресс-тур барысында Киберқауіпсіздік орталығының қызметкерлері алаяқтардың негізгі схемалары мен олардан қорғау шаралары туралы айтты.

Іс-шараның негізгі қорытындысы – цифрлық кеңістікте әрбір адам өзінің бірінші қорғаушысы болуы керек. Пайдаланушының тәуекелдер туралы хабардарлығы неғұрлым жоғары болса, олардың кибералаяқтық салдарынан ақша жоғалту ықтималдығы соғұрлым аз болады.

Фото: Ашық дереккөздер