Душанбе, 17 июн, – АИ «Караван инфо». Барои Точикистон мухочирати мехнати на танхо рохи ба даст овардани пул, балки масъалаи зинда мондани миллионхо аст. Дар холе, ки иктисоди чахони байни чахонишави ва бухронхо мувозинат дорад, Точикистон дар байни кишвархое боки мемонад, ки аз интиколи пули мухочирон, ки такрибан 45% ММД-ро ташкил медиханд, вобастагии бештар доранд.

Тибки маълумоти Бонки Чахони, дар соли 2024 хачми умумии интиколи пулии мухочирони мехнати дар чахон 905 миллиард долларро ташкил дод. Аз ин маблаг 685 миллиард ба кишвархои даромади миёна ва паст рост меояд. Ин бештар аз хачми сармоягузории хоричи ва кумаки башардустона аст.

Интиколхо ниёзхои асосиро фаро мегиранд: махсулот, манзил, маориф, тиб. Тибки назарсанчихои СХШ, 86% мухочирони точик барои пардохти харочоти харрузаи оилахои худ пул интикол медиханд. Такрибан 80% ин маблагхо ба хуроквори, бокимонда ба хидматхои хаётан мухим сарф мешаванд.

Микёси таъсир дар давраи бухрони солхои 2008-2009 ба таври возех зохир шуд: 93% хонаводахо бад шудани шароити зиндагиро хангоми кохиши хачми интиколхо кайд намуданд.

Точикистон касри бузурги тичорати хоричи дорад. Соли 2024 содирот 1,947 миллиард долларро ташкил дод ва воридот 7,9 миллиард долларро ташкил дод.Фаркият бо интиколи мухочирон, ки ба 5,8 миллиард доллар ё ¾ хисса аз арзиши воридот расидааст, чуброн намуда мешавад.

Беш аз 20% ахолии кобили мехнат дар Русия кор мекунанд. ТИБКИ маълумоти ВКД -и Русия, то 1 сентябри соли 2024 дар кишвар 1,23 миллион шахрванди Точикистон буданд. Русия самти асосии мухочират боки мемонад: наздики, забон, робитахои фарханги ва таърихи накши халкунанда доранд.

Пас аз ходисахои “Крокус Сити Холл” масъалаи диверсификатсияи мухочират махсусан мухим шуд. Аммо, тавре маълумотхо нишон медиханд, танхо такрибан 3% мухочирон аз Точикистон ба кишвархои дигар (ИМА, Аврупо, Казокистон) мераванд. ИА бо сабаби ракобат ва талаботи мураккаб самти махдуд боки мемонад.

Аз 247 хазор чойхои кории соли 2024 таъсисдодашуда, танхо 74 хазор чойхои доими буданд, ки ин ба ноустувории шугл ишора мекунад. Зиёда аз нисфи он шугли хонавода аст. Музди миёна такрибан 200 доллар аст. Дар айни замон, дар хорича мардон то 870 – 875 доллар, занон 595 – 679 доллар мегиранд. Ин мухочиратро ногузир месозад.

Хулосахо:

1.        Интиколи мухочирон – омили системасозии иктисодиёти Точикистон мебошад.

2.        Русия сарфи назар аз талошхои диверсификатсия самти асоси боки мемонад.

3.        Чойхои кории дохили хануз наметавонанд бо даромади хоричи ракобат кунанд.

Ва дар нихоят, ба миллионхо мухочирон, ки иктисодиёт бо дасти онхо ва бо кушиши онхо субот таъмин намуда мешавад, сазовор аст. Сахми онхоро аз хад зиёд арзёби намудан гайриимкон аст — он на танхо бо ракамхо, балки бо такдири инсон низ чен карда мешавад.

Аксхо: аз манбаъхои кушода