"Біз қоғам тұрған іргетастың жойылуына ұзақ уақыт бойы жол бердік, сондықтан оның негізі қай жерде қаланғанын еске түсіре алмаймыз. Бірақ бұл отбасы. Анасы ана, әке — әке", — деді ол.Евгения Строкова, «Дәстүрлі құндылықтар үшін әйелдер одағы» қоғамдық ұйымының төрағасы.

Фото: ашық көздерден

30 жылдық тәжірибесі бар ұстаз және бірнеше бастамалардың, соның ішінде «Евразиалик MUUN» (Еуразиялық ұрпақ) қорының негізін қалаушы Строкова кітаптан емес, өзінің кәсіби тәжірибесінен айтады. Оның айтуынша, мектеп – мемлекеттің үлгісі, рухани-адамгершілік және мәдени тоқыраудан туындаған барлық бұрмалаушылықтар онда айнадағыдай көрінеді.

«Білім деңгейінің құлдырауы, агрессия, бөтеншілік, тарихи жадының бұрмалануы, туыстық байланыстардың ыдырауы – мұның бәрі дәстүрлі құндылықтардан бас тартуымыздың салдары. Біз мән-мағынадан алшақтап, оны әшекейлермен алмастырдық», — деп атап өтті ол.

Строкованың айтуынша, дәстүрлі құндылықтар бос сөз немесе абстракция емес. Олар нақты ұғымдар: өмір, абырой, отбасы, жауапкершілік, Отанға қызмет ету, ұжымшылдық, гуманизм, шындық, әділдік, бостандық. Ол ұлттық бірегейлікті жоймайтын, басқа мәдениеттерге деген құрмет арқылы оны нығайта түсетін салауатты интернационализм тұжырымдамасына ерекше мән береді.

"30 жыл бойы бізге салт-дәстүрді артта қалдыру деп үйретті. Бізге ата-әжені, отбасы иерархиясын, ұлттық жадты ұмытуды талап етті. Бірақ, ақсақалдарға деген көзқарасымыз, ақсақалдар атанған кездегі болашағымызды анықтайды", — дейді сарапшы.

Строкова ата-ананың рөліне ерекше көңіл бөледі. Мұғалімдер қанша тырысса да, басты тәлімгер – ана мен әке. Дегенмен, бүгінде жауапкершілікті ауыстырудың қауіпті үрдісі байқалады: «жақсылық мектептен, жамандық отбасынан» және керісінше. Нәтижесінде көптеген «білім беру органдары» арасында жоғалған байланыс, жойылған жауапкершілік және баланың жалғыздығы.

Строкова сондай-ақ мемлекеттік деңгейде қабылданған стратегиялық құжаттарды жүзеге асыруға азаматтардың қатысуының маңыздылығын еске салды. Атап айтқанда, Қырғызстанның 2040 жылға дейінгі даму стратегиясында отбасы елдің рухани-ағартушылық және мәдени кеңістігінің негізі екені баса айтылған.

"Заңдар министрлер үшін ғана жазылмайды. Ленин айтқандай мұғалім мен аспаз үшін жазылады. Мемлекет — біз. Ал халық бастамаларға үн қатпаса, бәрі қағаз жүзінде қалады", — деп түйіндейді ол.

Строкова да жетімдік мәселесіне ерекше мән береді. Оның айтуынша, қырғыздардың дәстүрлі мәдениетінде бала әрқашан отбасында немесе рулық қауымда болған. Бүгінде балалар үйлері толып, балаларды орналастырудың отбасылық нысандары бюрократиялық және қоғамдық қысымға тап болып отыр. Оң мысал ретінде ол отбасылық үлгідегі балалар үйлеріне қолдау көрсетудің Беларусь тәжірибесін келтіреді, мұнда бала үшін отбасылық ортаны қалпына келтіруге баса назар аударылады.

Болашақ туралы айта келе, сарапшы еуразиялық деңгейде ортақ идеологиялық кеңістікті қалыптастыру қажеттігін айтады:

"Білім идеологиясыз болмайды. Экономика құндылықтарсыз болмайды. Ортақ тарихи кеңістікті сақтағымыз келсе, біртұтас идеология туралы айтуға міндеттіміз".

Бұл мақала жасанды интеллект көмегімен аударылған