Moskva, 2025 yil 14 iyul – Karavan Info axborot agentligi.Rossiyada tug'ilish darajasi yana bir bor qo'rqinchli rekordlarni yangiladi: 2015 yildan boshlab tug'ilishning umumiy koeffitsienti har bir ayolga 1,76 dan 1,41 bolaga kamaydi. Bunday ma'lumotlar rossiyalik demograflarning tadqiqotida keltirilgan.

Bu so'nggi o'n yillikdagi eng past ko'rsatkich va Oliy Iqtisodiyot maktabi demograflari aniqlaganidek, buning sababi oiladan umuman voz kechish emas, balki birinchi farzand ko'rishni kechiktirishdir.

Eng katta pasayish 20-29 yoshli ayollarda kuzatildi – avvallari birinchi marta ona bo'lganlar. Endi ular kutishmoqda: iqtisodiy beqarorlik, pandemiya, uy-joy muammolari va kelajakka nisbatan noaniqlik.

Biroq, 1970-yillarda tug'ilgan ayollar orasida ikkinchi yoki uchinchi farzand ko'rishga qaror qilganlar hali ham ko'p. Farzandsizlik kuchayib bormoqda, lekin ko'p farzandli bo'lish bilan to'liq qoplanadimi? Afsuski, to'rtinchi va undan keyingi tug'ilishlar juda kam.

Paradoks boshqacha: aholining oddiy ko'payishi (2,1 bola) darajasiga erishish uchun rus ayollari uch va to'rtta bolani ommaviy ravishda tug'ishlari kerak. Ammo bu haqiqatga to'g'ri kelmaydi – oliy ma'lumotli ayollar daromadlarini yo'qotishdan qo'rqishadi, ko'p bolali qashshoqlik bilan to'la va mehnat bozori yosh onalarni ayamaydi.

Siyosatchilar tug'ilish darajasini "yoshartirish" ni taklif qilmoqdalar – ular talaba qizlar ertaroq tug'ishsin, deyishadi. Ammo bu juda qiyin: talaba qizlar orasida tug'ilish ulushi atigi 1-2% ni tashkil qiladi. Zamonaviy ayollar erta oilaga emas, balki barqarorlikka, martaba va sog'likka tobora ko'proq ishonishadi.

Olimlarning xulosasi: ayollarni SSSRga qaytarishning hojati yo'q. Onalik va kasbni birlashtirishi mumkin bo'lgan sharoitlarni yaratish yaxshiroqdir. Shundagina Rossiyada demografik yuksalish imkoniyati paydo bo‘ladi – hatto bir zumda bo‘lmasa ham.

Foto: Ochiq manbalar / «BUSINESS Online»