ОРТАЛЫҚ АЗИЯ, 29 шілде 2025 жыл — Керуен ақпараты АА.БҰҰ-ның Ауғанстандағы адам құқықтары жөніндегі арнайы баяндамашысы Ричард Беннетт Халықаралық соттың климат пен қоршаған ортаны қорғау кезінде мемлекеттер адам құқықтарының халықаралық стандарттарын ескеруі тиіс деген консультативтік пікірін қолдады.

Беннетт сот шешімі климаттық өзгерістерге ұшыраған елдер үшін, әсіресе құрғақшылық, су тасқыны және тозған экожүйелер миллиондаған адамдардың өміріне үлкен қауіп төндіретін Ауғанстан үшін маңызды екенін айтты.

Халықаралық көші-қон ұйымы (ХКҰ) бұдан бұрын 2025 жылдың алғашқы үш айында ғана 5 миллионға жуық ауғандықтың климаттық өзгерістердің әсерінен зардап шеккенін хабарлады: қатты жаңбыр, еріген қар, қатты суық және табиғи апаттар. Бұл ел халқының шамамен 10 пайызын құрайды.

Климаттық дағдарыс азық-түлік пен су тапшылығын күшейтті. ХБҰ мәліметтері бойынша, жергілікті қауымдастықтардың 47%-ы азық-түлік қауіпсіздігін басты проблема деп санайды.

Ауғанстанның жаһандық парниктік газдар шығарындыларына елеусіз үлес қосқанына қарамастан, ол табиғи апаттар тұрғысынан ғана емес, сонымен қатар оның кедейлік, қоныс аудару және әлеуметтік тұрақтылықтың әлсіреуі сияқты салдары бойынша климаттың өзгеруінен ең көп зардап шеккен елдердің қатарында.

Халықаралық соттың консультативтік қорытындысы климаттық саясатқа қатысты әрекетсіздік құқықтық салдарға, соның ішінде келтірілген залалды өтеу жөніндегі міндеттемелерге әкелуі мүмкін екенін атап көрсетеді.

Беннет бай елдердің, халықаралық институттардың және ауған қоғамының өзі климаттық әділеттілікті қамтамасыз ету үшін нақты қадамдар жасауы керек деді.

Ауғанстан үшін бұл қорытынды халықаралық көмек, қолдау және өтемақы сұрау үшін құқықтық және саяси негіз бола алады.

Фото: IA серіктестері Karavan Info