Душанбе, 21 декабр, 2025 – АИ «Корвон Иттилоот».  Ба назарсанҷиҳои таҳлилгарони Бонки авруосиёии рушд, иқтисоди Тоҷикистон дар миёнамӯҳлат низ суръати баланди рушди худро нигоҳ медорад. Тибқи пешгӯиҳои нави макроиқтисодии Бонки авруосиёии рушд барои солҳои 2026–2028, афзоиши ММД-и ҷумҳурӣ дар соли 2026 тақрибан 8,1%-ро ташкил медиҳад, ки кишварро дар зинаи пешсафони рушди иқтисодӣ дар минтақаи Авруосиё нигоҳ медорад.

Таҳлилгарони бонк таъкид мекунанд, ки муҳаррикҳои асосии рушди иқтисоди Тоҷикистон васеъ кардани иқтидорҳо дар соҳаҳои энергетика ва саноати коркард, инчунин шароити мусоиди нархҳо дар бозори тилло ва металлҳои ранга хоҳанд буд, ки ҳоло ҳам яке аз манбаъҳои муҳими даромади содиротӣ ба ҳисоб мераванд.

Иқтисоддонҳои Бонки авруосиёии рушд пешгӯӣ мекунанд, ки инфляция дар Тоҷикистон то охири соли 2026 ба 4,5% дар сол мерасад, вале дар доираи ҳадаф — 5% ± 2 фоиз нигоҳ дошта мешавад. Ба гуфтаи таҳлилгарон, ин нишондод ба суботи нисбии нархҳо ва самаранокии сиёсати пулию қарзӣ ишора мекунад.

Қурби асъори миллии кишвар низ, тибқи пешгӯӣ, устувор боқӣ мемонад. Миёнаи қурби сомонӣ дар соли 2026 метавонад тақрибан 9,8 сомонӣ барои 1 долларро ташкил диҳад. Афзоиши содирот ва интиқоли пулҳои муҳоҷирони меҳнатӣ, ки нақши муҳими иқтисоди кишварро доранд, ба дастгирии қурби асъор мусоидат хоҳад кард.

Дар маҷмуъ, дар минтақаи амалиёти Бонки авруосиёии рушд афзоиши маҷмӯии ММД-и ҳафт кишвари иштироккунанда дар соли 2026 тахминан 2,3%-ро ташкил медиҳад. Дар ҳамин ҳол, Тоҷикистон, ҳамроҳ бо Қирғизистон, яке аз баландтарин суръати рушди иқтисодӣ дар минтақа нишон медиҳад.

Барои муқоиса, афзоиши ММД дар соли 2026, ба гуфтаи Бонки авруосиёии рушд, дар кишварҳои дигар чунин аст:

Қирғизистон — 9,3%;

Ӯзбекистон — 6,8%;

Қазоқистон — 5,5%;

Арманистон — 5,3%;

Русия — 1,4%;

Белорус — 1,8%.

Ҳамин тариқ, Тоҷикистон миёнаи нишондиҳандаҳои минтақаро паси сар намуда, суръати рушди кишварҳои калидии Авруосиёро ба таври назаррас паси сар мекунад.

Таҳлилгарони Бонки авруосиёии рушд таъкид мекунанд, ки интизориҳои динамикаи иқтисоди ҷаҳонӣ ва бозорҳои ашёи хом на ҳамчун монеаи ҷиддӣ ва на ҳамчун муҳаррики қавии рушди минтақа хоҳанд буд. Бо ин ҳол, барои кишварҳои воридкунандаи нетто нафт, ки Тоҷикистон низ ба онҳо дохил мешавад, нархи пасти нафт ба беҳтар шудани шароити савдо ва идоракунии афзоиши нархҳои дохилӣ мусоидат хоҳад кард.

Омиле, ки рушди иқтисоди Тоҷикистонро дастгирӣ мекунад, нигоҳ доштани нархҳои баланд дар бозори тилло мебошад, ки воридоти асъор ва ҷойгоҳи берунаи кишварро тақвият медиҳад.

Дар макропешгӯии Бонки авруосиёии рушд натиҷаҳои пешакии соли 2025 низ ҷамъбаст шудаанд. Ба андешаи таҳлилгарон, пас аз ду соли афзоиши рекордӣ, иқтисоди минтақа ба суръати миёна бармегардад. Аммо кишварҳои Осиёи Марказӣ, аз ҷумла Тоҷикистон, фаъолияти иқтисодии баландро нигоҳ медоранд, ки ин имкон медиҳад қарзи хориҷӣ устувор боқӣ монад ва ҷалби сармоягузории минтақа афзоиш ёбад.

Пешгӯии Бонки авруосиёии рушд нишон медиҳад, ки Тоҷикистон дар гурӯҳи кишварҳои дорои баландтарин суръати рушди иқтисодӣ дар Авруосиё қарор дорад. Дар ҳамин ҳол, таҳлилгарон ба нақши калидии сармоягузорӣ, содирот ва интиқоли пулҳои муҳоҷирони меҳнатӣ таъкид мекунанд, ки аҳамияти ислоҳоти минбаъдаи сохторӣ ва диверсификатсияи иқтисодро равшан нишон медиҳад.

Пешгӯии Бонки авруосиёии рушд умуман бо риторикаи расмии мақомоти Тоҷикистон дар бораи нигоҳ доштани суръати баланди рушди иқтисодӣ мувофиқат мекунад. Дар Паёми нави Президент Эмомалӣ Раҳмон таъкид шудааст, ки зарур аст афзоиши ММД на камтар аз 8% нигоҳ дошта шавад ва ин ба воситаи саноатӣ гардонидан, афзоиши иқтидорҳои энергетикӣ, рушди саноати коркард ва ҷалби сармоя таъмин гардад.

Таҳлилгарони Бонки авруосиёии рушд пешгӯӣ мекунанд, ки афзоиши иқтисоди Тоҷикистон дар соли 2026 тақрибан 8,1%-ро ташкил хоҳад дод, ки муҳаррикҳои асосӣ — энергетика, саноати коркард, содироти тилло ва металлҳои ранга, инчунин интиқоли пулҳои муҳоҷирони меҳнатӣ хоҳанд буд.

Дар ҳамин ҳол, дар пешгӯии Бонки авруосиёии рушд вобастагӣ ба омилҳои беруна — нархи ашёи хом ва устувории равандҳои муҳоҷирати меҳнатӣ — равшантар ба назар мерасад, дар ҳоле ки дар санадҳои расмӣ бештар ба манбаъҳои дохилӣ ва ислоҳоти сохторӣ таъкид мешавад.

Ин тафовут зиддият надорад, балки нишон медиҳад, ки барои расидан ба ҳадафҳои эълоншуда оид ба дучанд сохтани ММД ва кам кардани сатҳи камбизоатӣ дар миёнамӯҳлат, Тоҷикистон бояд қобилияти иқтисоди худро дар баробари шокҳои беруна кам карда, гузаришро аз афзоиши миқдорӣ ба афзоиш дар асоси самаранокӣ, эҷоди ҷойҳои кории босифат ва густариши бозори дохилӣ тезонад.

Акс: Зен