Душанбе, 2025 жылғы 22 желтоқсан — Karavan Info ақпараттық агенттігі. 2025 жылғы 19 желтоқсанда Душанбеде Орталық Азиядағы аймақтық қауіпсіздік архитектурасына ұзақ мерзімді салдары болуы мүмкін мәлімдеме жасалды. Тәжікстандағы Ресей елшілігінің бірінші хатшысы Алексей Зенко Ресейдің Орталық Азия мен Әзірбайжан мемлекет басшылары арасындағы консультативтік кездесулер форматына (Орталық Азия + Әзірбайжан форматы) қосылуын қарастыруды ұсынды.
Зенконың айтуынша, Ресей «Орталық Азия бестігі» форматының дамуын мұқият бақылап отыр және Әзербайжанды аймақ көшбасшыларының консультативтік кездесулеріне қосу туралы шешімді атап өтеді.
Ресейдің географиялық және тарихи жақындығын, сондай-ақ Орталық Азия мемлекеттерімен дамыған экономикалық және көлік байланыстарын ескере отырып, Мәскеудің осы форматқа қосылуы, оның пікірінше, аймақ елдерінің тәуелсіздігін сақтай отырып, үйлестіруді күшейтіп, интеграцияны ілгерілетіп, инклюзивті қауіпсіздік архитектурасын жасай алады.
«Біз «Орталық Азия бестігі» форматының дамуын үлкен қызығушылықпен бақылап отырмыз. Әзірбайжанның аймақтық көшбасшылардың консультативтік кездесулеріне қосылу туралы шешімі интеграция үшін жаңа мүмкіндіктер ашады. Географиялық орналасуымыз бен Орталық Азиямен тарихи байланыстарымызды, сондай-ақ дамыған экономикалық және көлік байланыстарымызды ескере отырып, Ресейдің қатысуын қарастырған жөн деп санаймыз. Бұл үйлестіруді күшейтеді, интеграцияны жеңілдетеді және инклюзивті қауіпсіздік архитектурасын жасайды», — деп келтіреді ТАСС Зенконың сөзін.
Дипломат Ресейдің «Орталық Азия + Әзірбайжан» форматына қатысуы тек Орталық Азияда ғана емес, сонымен қатар тұтастай алғанда Еуразия аймағында ынтымақтастық пен қауіпсіздікті нығайтуға ықпал ететінін атап өтті. Сондай-ақ, ол сыртқы қатысушылардың аймақтық форматтарға интеграциялануы Орталық Азия елдерінің тәуелсіздігін сақтай отырып, экономикалық, көлік және саяси байланыстардың дамуына ықпал ете алатынын атап өтті.
Ресейдің Орталық Азиямен C5+1 және ШЫҰ форматтары арқылы белсенді түрде байланыс орнатқанын еске салған жөн. Сонымен қатар, Мәскеу аймақтағы жеке елдермен экономикалық және әскери-саяси одақтар, соның ішінде Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) және Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы (ҰҚШҰ) арқылы байланысқан.
Сонымен қатар, Орталық Азия көшбасшылары Токио бастамашы болған және кейіннен АҚШ, Қытай, ЕО, Оңтүстік Корея және Ресей қабылдаған C5+1 саммиті аясында Жапонияға барды.
Сарапшылар Ресейді Орталық Азия + Әзірбайжан форматына қосу туралы ұсыныс Мәскеудің аймақтық серіктестермен кең ауқымды консультациялар мен үйлестіру арқылы Орталық Азиядағы қатысуын нығайтуға бағытталған стратегиялық амбициясын көрсететінін атап өтті.
Сонымен қатар, егер Ресей осы форматқа интеграцияланса, бұл күштер тепе-теңдігіне және аймақтық одақтарға әсер етуі мүмкін, бұл барлық қатысушылардан өз мүдделері мен басымдықтарын мұқият үйлестіруді талап етеді.
ФОТО: Тәжікстан Республикасы Президентінің баспасөз қызметі