Dushanbe, 2025-yil 22-dekabr — Karavan Info axborot agentligi. 2025-yil 19-dekabr kuni Dushanbeda Markaziy Osiyodagi mintaqaviy xavfsizlik arxitekturasi uchun uzoq muddatli oqibatlarga olib kelishi mumkin bo'lgan bayonot berildi. Rossiyaning Tojikistondagi elchixonasining birinchi kotibi Aleksey Zenko Rossiyaning Markaziy Osiyo va Ozarbayjon davlat rahbarlari o'rtasidagi maslahat uchrashuvlari formatiga (Markaziy Osiyo + Ozarbayjon formati) qo'shilishini ko'rib chiqishni taklif qildi.

Zenkoning so'zlariga ko'ra, Rossiya "Markaziy Osiyo beshligi" formatining rivojlanishini diqqat bilan kuzatib bormoqda va mintaqa rahbarlarining maslahat uchrashuvlariga Ozarbayjonni kiritish to'g'risidagi qarorni qayd etmoqda.

Rossiyaning geografik va tarixiy yaqinligi, shuningdek, Markaziy Osiyo davlatlari bilan rivojlangan iqtisodiy va transport aloqalarini hisobga olgan holda, Moskvaning ushbu formatga kiritilishi, uning fikricha, mintaqa mamlakatlarining mustaqilligini saqlab qolish bilan birga, muvofiqlashtirishni kuchaytirishi, integratsiyani rivojlantirishi va yanada inklyuziv xavfsizlik arxitekturasini yaratishi mumkin.

"Biz "Markaziy Osiyo beshligi" formatining rivojlanishini katta qiziqish bilan kuzatmoqdamiz. Ozarbayjonning mintaqaviy yetakchilarning maslahat uchrashuvlariga qo'shilish qarori integratsiya uchun yangi imkoniyatlar ochadi. Bizning geografik joylashuvimiz va Markaziy Osiyo bilan tarixiy aloqalarimizni, shuningdek, rivojlangan iqtisodiy va transport aloqalarimizni hisobga olgan holda, biz Rossiyaning ishtirokini ko'rib chiqish o'rinli bo'ladi deb hisoblaymiz. Bu muvofiqlashtirishni kuchaytiradi, integratsiyani osonlashtiradi va yanada inklyuziv xavfsizlik arxitekturasini yaratadi", deb Zenkoning so'zlarini keltiradi TASS.

Diplomat Rossiyaning "Markaziy Osiyo + Ozarbayjon" formatidagi ishtiroki nafaqat Markaziy Osiyoda, balki butun Yevroosiyo mintaqasida hamkorlik va xavfsizlikni mustahkamlashga hissa qo'shishini ta'kidladi. Shuningdek, u tashqi ishtirokchilarning mintaqaviy formatlarga integratsiyalashuvi Markaziy Osiyo mamlakatlarining mustaqilligini saqlab qolish bilan birga iqtisodiy, transport va siyosiy aloqalarni rivojlantirishga yordam berishi mumkinligini ta'kidladi.

Eslatib o'tamiz, Rossiya allaqachon Markaziy Osiyo bilan C5+1 va ShHT formatlari orqali faol hamkorlik qilmoqda. Bundan tashqari, Moskva mintaqadagi ayrim davlatlar bilan Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi (YEOII) va Kollektiv xavfsizlik shartnomasi tashkiloti (KXSHT) kabi iqtisodiy va harbiy-siyosiy ittifoqlar orqali bog'langan.

Shu bilan birga, Markaziy Osiyo rahbarlari Tokio tomonidan tashabbus ko'rsatilgan va keyinchalik Qo'shma Shtatlar, Xitoy, Yevropa Ittifoqi, Janubiy Koreya va Rossiya tomonidan qabul qilingan C5+1 sammiti doirasida Yaponiyaga tashrif buyurishdi.

Mutaxassislarning ta'kidlashicha, Rossiyani Markaziy Osiyo + Ozarbayjon formatiga kiritish taklifi Moskvaning mintaqaviy sheriklar bilan yanada inklyuziv maslahatlashuvlar va muvofiqlashtirish orqali Markaziy Osiyodagi mavqeini mustahkamlash bo'yicha strategik ambitsiyalarini aks ettiradi.

Shu bilan birga, agar Rossiya ushbu formatga qo'shilsa, bu kuchlar muvozanatiga va mintaqaviy ittifoqlarga ta'sir qilishi mumkin, bu esa barcha ishtirokchilarni o'z manfaatlari va ustuvorliklarini diqqat bilan muvofiqlashtirishni talab qiladi.

FOTO: Tojikiston Respublikasi Prezidenti matbuot xizmati