Ўзбекистон 2024 йилда дизель ёқилғиси импорти ҳажмини сезиларли даражада оширди. Божхона қўмитаси маълумотларига кўра, йил бошидан буён мамлакатга 169,58 млн. 206,9 долларлик минг тонна дизель ёқилғиси олиб келинган. Бу кўрсаткич 2023 йилнинг шу даврига нисбатан нафақат 22 % юқори, қачонки 137,5 млн. долларга 168,97 минг тонна дизель импорт қилинганида, балки  2022 йилнинг январь-июль ойларидаги импорт даражасидан 7,3 баравар юқори, қачонки мамлакат 23,7 млн. долларлик 28,2 минг тонна олганида.

Ўзбекистонда Қашқадарё вилоятидаги Uzbekistan GTL каби дизель ёқилғиси ишлаб чиқарадиган заводлар, Бухоро ва Фарғона нефтни қайта ишлаш заводлари мавжуд. Бироқ, ушбу қувватларнинг мавжудлигига қарамай, мамлакат дизель ёқилғисини фаол равишда импорт қилишни давом эттирмоқда. Бу ўша пайтдаги “Ўзбекнефтгаз” бошқаруви раиси Баҳром Ашрафхоновнинг 2018 йилда Uzbekistan GTL заводи қурилиши бензин ва нефть маҳсулотлари нархини пасайтириши, шунингдек, дизель ва керосин ёқилғи импортини камайтириши кераклиги ҳақидаги баёнотларидан кейин кутилмаган бурилиш бўлди.

Uzbekistan GTL заводи 2021 йил охирида ишга туширилди ва унинг қиймати 3,42 миллиард долларни ташкил этди.  Завод ишга туширилиши билан импорт ўрнини босиш йилига 500 млн. долларга, экспорт 200 млн. долларга, бюджетга солиқ тушумлари эса 2 триллион сўмни ташкил этиши кутилган эди. Завод 3,6 миллиард кубометр газни қайта ишлаши ва 1,5 млн. тонна Евро-5 стандартидаги синтетик суюқ ёқилғини, шу жумладан 743 минг тонна дизель ёқилғисини ишлаб чиқариши керак эди.

2023 йилнинг биринчи ярмида дизель ёқилғиси импорти камайтирилди, иккинчи ярмида эса атиги 58 минг тонна импорт қилинди. Бироқ, 2024 йил ўрталарига келиб, Ўзбекистон яна хорижий дизель таъминотининг кескин ўсишига дуч келди.

2024 йил 16 августда дизель ёқилғиси бир тонна учун ўртача 12,13 млн. сўмга сотилди, бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 13 фоизга юқори, бу нарх бир тонна учун 10,7 млн. сўмни ташкил этди.

Сурат: Pixabay.com / planet_fox