2024 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша 8 758 этникалық қазақ тарихи отанына оралып, қандас мәртебесін алды. 1991 жылдан бастап Қазақстанға барлығы 1 млн 137,1 мың қандас келді, деп хабарлайды ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі.
Ескерту. Қандастар-Қазақстанға көрші елдерден, сондай-ақ Азияның бірқатар басқа елдерінен қоныс аударатын этникалық оралман қазақтар.

Оның 49,5% — ы Қытайдан, 34,7% — ы Өзбекстаннан, 5,9% — ы Түркіменстаннан, 5,3% — ы Моңғолиядан, 3,3% — ы Ресейден және 1,3% — ы басқа елдерден. Еңбекке қабілетті жас қандастардың жалпы санының 59%–., кәмелетке толмағандар – 31,1% -,, зейнеткерлер-9,9% -. құрайды. Еңбекке қабілетті санатта: 17% жоғары білімі бар, 23,2% – арнайы орта, 55,2% – жалпы орта, 4,6% — білімі жоқ.
Қандастар Қазақстанның түрлі өңірлеріне, соның ішінде Ақмола, Абай, Қостанай, Павлодар, Шығыс Қазақстан және Солтүстік Қазақстан облыстарына тарайды. 2024 жылға арналған қабылдау квотасы 2 433 адамды құрайды, оның 1 891-і қазірдің өзінде қоныс аударған.
Мемлекет отандастарға қолдау шараларын, соның ішінде көшуге және тұрғын үйге субсидияларды ұсынады. Жыл басынан бері 1 579 қандас түрлі қолдау шараларын алды, оның ішінде 456 адам тұрақты жұмысқа орналастырылды.
Қоныс аударудың тиімділігін арттыру мақсатында тұрғын үй сатып алу немесе салу үшін экономикалық ұтқырлық сертификаты енгізілді. 2023 жылдан бастап Қазақстан елшілігі арқылы қандас мәртебесін берудің пилоттық тетігі жұмыс істейді, ол бойынша 10 993 өтініш қабылданған.