Өзбекстандағы азық-түлік жағдайы халықаралық сарапшыларды маңызды факторлардың, соның ішінде экономикалық тұрақсыздық, климаттық күйзелістер және негізгі азық-түлік бағасының рекордтық өсуі сияқты алаңдатып отыр. Бұған БҰҰ-ның 2025 жылғы азық-түлік дағдарысы туралы жаһандық есебінде (GRFC 2025) ұсынылған деректер дәлел.

Хабарламаға сәйкес, Өзбекстан үшін негізгі дағдарыс нүктелері суару суының өткір тапшылығы болып табылады, атап айтқанда, Әмудария өзені ағынының 30% азаюы,ауыл шаруашылығы өндірісіне тікелей қауіп төндіреді. Бұл азық-түліктің қолжетімділігі жағдайын нашарлатады және бағаның өсуіне әкеледі: мысалы, соңғы үш жылда елімізде нанның құны екі есеге өсті.

Баяндама авторлары әсіресе халықтың денсаулық көрсеткіштеріне алаңдаулы: Өзбекстанда бес жасқа дейінгі балалардың 18 пайызында бойдың бойында өспеу белгілері байқалады,бұл дұрыс тамақтанбаумен байланысты болуы мүмкін.

Өзбекстан билігі зардаптарды жою үшін шаралар қабылдауда. Олардың қатарында Қазақстаннан бидайға импорттық квоталар енгізу және аз қамтылған отбасыларға нанға субсидия беру бар.

Дегенмен, GRFC 2025 есебінде атап өтілгендей, бүкіл Орталық Азия аймағы «тәуекелдер үштігі» деп аталатын жағдаймен сипатталады: экономикалық тұрақсыздық (соның ішінде ұлттық валюталардың құнсыздануы, инфляция және импортқа жоғары тәуелділік), астық, өсімдік майы мен қант бағасының рекордтық өсуі, сондай-ақ құрғақшылық және жалпы аяздар сияқты климаттық күйзеліс.

Есеп авторлары шұғыл және кешенді шараларсыз бұл факторлар азық-түлік қауіпсіздігін, әсіресе ең осал топтар үшін одан әрі нашарлатуы мүмкін деп ескертеді. Тұрақты су дағдарысы мен астық импортына тәуелділік аймақты, соның ішінде Өзбекстанды сыртқы әсерлерге өте осал етіп отырғаны және қолданыстағы әлеуметтік бағдарламалардың өсіп келе жатқан қажеттіліктерді әрқашан толық қамтамасыз ете алмайтыны атап өтілді.