АУҒАНСТАН, 2025 жылғы 26 желтоқсан — Karavan Info жаңалықтар агенттігі. MCC China өкілдері Талибан ақпарат және мәдениет министрлігінің өкілдерімен кездесуде Айнак мыс кеніші айналасындағы тарихи ескерткіштерді қорғау жоспарын ұсынды.
Кездесуге қатысқан Ауғанстандағы Қытай елшілігінің қызметкерлері Айнак аймағындағы мәдени мұраны сақтаудағы бірлескен ынтымақтастықтың маңыздылығын атап өтті.
Талибанның Ақпарат және мәдениет министрлігі қытайлық компания Айнак мыс кенішінің тарихи орындарын қорғау жоспарын ұсынғанын хабарлады. Кездесуге Ауғанстандағы Қытай елшілігінің экономикалық атташесі де қатысты.
Хабарламаға сәйкес, MCC China компаниясы кен орнында орналасқан тарихи орындар мен мәдени ескерткіштерді сақтау бойынша арнайы зерттеулер жүргізіп, кешенді жоспар дайындаған.
Талибанның ақпарат және мәдениет министрінің орынбасары Атикулла Азизи кен өндіру жұмыстары кезінде тарихи ескерткіштерді қорғауға баса назар аудару және ықтимал мәселелердің алдын алу үшін бірлескен және уақтылы шаралар қабылдау қажет екенін мәлімдеді. Ол мәдени мұраны қорғау ұлттық және халықаралық құқыққа сәйкес жүзеге асырылуы керектігін атап өтті.
Мәлімдемеде MCC China өкілдері өздерінің егжей-тегжейлі зерттеу нәтижелерін Ақпарат және мәдениет министрлігінің техникалық комитетіне ұсынуды жоспарлап отырғаны атап өтілді.
Министрдің орынбасары сонымен қатар министрлік, MCC China және Талибанның Тау-кен және мұнай министрлігі арасында бірлескен жұмыс келісіміне қол қоюға шақырды.
Бұған дейін Талибанның тау-кен және мұнай министрі Хедаятулла Бадри қазан айында MCC өкілдерімен кездесуде кен орнын игеруді жеделдету қажеттілігін мәлімдеген болатын. Талибан министрлігі сонымен қатар қытайлық компания келісімшарттың барлық шарттарын толық орындауға міндеттенгенін хабарлады.
Ауғанстан мен Қытай арасындағы Айнак мыс кенішін игеру туралы алғашқы келісімге қол қойылғаннан бері шамамен 18 жыл өтті. Бұл жоба Ауғанстан тарихындағы алғашқы ірі халықаралық келісімшарт және Кабул мен Бейжің арасындағы қарым-қатынастарды дамытудағы маңызды кезең болды.
2008 жылы MCC 30 жылдық, 2,9 миллиард долларлық концессияға өтінім жеңіп алды, ол автомобиль жолдарын, теміржолдарды және 400 мегаватт электр станциясын қоса алғанда, инфрақұрылымды дамытуға шамамен 5 миллиард доллар инвестиция салуға уәде берді.
Айнак мыс кеніші Логар провинциясының Айнак ауданында орналасқан және оның жалпы қоры шамамен 50 миллиард долларға бағаланады. Алдыңғы Ауғанстан үкіметімен келісімшартқа қол қойылғанына қарамастан, жоба ұзақ уақыт бойы тоқтатылды.
Алдыңғы билік арнайы шахтаны қорғау бөлімшесін құрғанына қарамастан, тиісті қауіпсіздік жүйесінің болмауы қытайлық MCC компаниясының жобаны жүзеге асыруының кешігуінің негізгі себептерінің бірі болды.
Талибан билікке келгеннен кейін, Тау-кен және мұнай министрлігі 2024 жылы Қытай тарапымен келіспеушіліктер шешілгенін және компания жұмысын қайта бастай алатынын мәлімдеді. Дегенмен, жаңартылған келісімнің егжей-тегжейлері жарияланбады.
2025 жылдың мамыр айында Талибанның экономикалық мәселелер жөніндегі вице-премьер-министрі Абдул Гани Барадар MCC China компаниясының бас директоры Ван Цзицинмен кездесуінде Айнак мыс кеніші жобасын іс жүзінде іске асыруды мүмкіндігінше тезірек бастауға шақырды.
Фото: Ауғанстанның Ақпарат және мәдениет министрлігі