Мирзо-Ұлықбек атындағы Өзбекстан ұлттық университетінің академигі Бакридин Зарипов пен физиолог, биология ғылымдарының докторы Гүлсара Ахмедова дайындаған «Адам және жануарлар физиологиясы» оқулығы Әбу-Дабиде өткен 34-ші халықаралық кітап көрмесіне қатысушылардың үлкен қызығушылығын тудырды. Көрмеге қатысушылар бұл оқулықты ағылшын, араб және басқа да тілдерге аудара отырып шығаруды ұсынды.

Физиологияны көбінесе өмір туралы ғылым деп атайды, өйткені бұл іргелі ғылым медицина мен ветеринария ғылымының негізі болып табылады, ол организмнің өмірлік процестерін, оны құрайтын физиологиялық жүйелерді, сонымен қатар сыртқы орта факторларының өмірлік процестерге әсерін зерттейді. Қарапайым тілмен айтқанда, физиология сананы, ойлауды, таным мен оқуды, адамның даму процесінде – онтогенез бен филогенезде денсаулықты сақтаудың іргелі механизмдерін үйретеді. Сондықтан да ең беделді әлемдік марапаттардың бірі – Нобель сыйлығының физиология және медицина саласындағы жаңалықтары үшін берілуі бұл ғылымның адамзаттың гүлденген өмірі мен бақытты болашағы үшін орасан зор маңызын растайды.

Алайда физиологияны оқытуда өзбек тілінде ғылыми әдебиеттер мен оқулықтардың болмауы жоғары оқу орындарының оқытушылары мен студенттеріне қиындықтар туғызды. Осы тұрғыдан алғанда, адам және жануарлар физиологиясы бойынша іргелі білімдерді жеткізу мақсатында «Адам және жануарлар физиологиясы» оқулығының жарық көруі өте дер кезінде болды. Бұл биология, медицина, ветеринария және ауыл шаруашылығы салаларында білім алып жатқан жоғары оқу орындарының оқытушылары мен студенттері үшін үлкен сыйлық болды деуге болады.

«Халқ сузи» хабарлағандай, «Замин-нашр» баспасынан шыққан бұл оқу құралы 16 тарау 645 беттен тұрады. Онда физиологияның классикалық және заманауи жетістіктері туралы соңғы мәліметтер бар. Физиологияның негізгі бөлімдері жан-жақты қарастырылып, физиологиялық және функционалдық жүйелердің ерекшеліктері салыстырмалы аспектіде көрсетілген.

—Соңғы уақытта физиология дүние жүзінің ғылыми орталықтарында қарқынды дамып келе жатқан ғылымдардың біріне айналды.– дейді оқулық авторы, академик Бакриддин Зарипов.Әсіресе, молекулалық физиологияның пайда болуы көптеген жаңалықтарға үлкен серпін берді. Бүгінде олар тек биологияда ғана емес, медицина, педагогика, психология, сот сараптамасы, археология сияқты маңызды салаларда да кеңінен қолданылады. Оқу құралын құрастыру барысында физиология саласындағы ұқсас заманауи зерттеулерді, халықаралық ғылыми әдебиеттерді және оқу-әдістемелік ұсыныстарды ескердік. Кітапта физиологиялық процестердің молекулалық, жасушалық, тіндік және жүйелік негіздері егжей-тегжейлі қарастырылған.

Айта кету керек, оқулыққа енгізілген әрбір тақырыпта организмдегі әртүрлі жүйелердің функционалдық механизмдері, олардың бейімделу мүмкіндіктері және физиологиялық процестердің ғылыми зерттеулерімен расталған деректер берілген. Сондықтан ол болашақта ғылыми зерттеу жұмыстарымен айналысуды жоспарлап отырған жастарға теориялық негіз болары сөзсіз.