Душанбе, 10-октябрь, 2025-жыл – Караван Инфо маалымат агенттиги.Казакстандын президенти Касым-Жомарт Токаев Тажикстанда өткөн “Борбор Азия-Орусия” экинчи саммитинде сөз сүйлөдү. Ал өз сөзүндө Орусиянын союздаш жана өнөктөш катары стратегиялык маанисин баса белгилеп, аймактык туруктуулукту жана экономикалык кызматташтыкты чыңдоонун приоритеттерин белгиледи.

Токаев белгилегендей, акыркы жылдары Борбор Азия чөлкөмү саясий тилектештикке жана экономикалык биримдикке карай өнүгүп, Орусия үчүн маанилүү өнөктөш болуп калды.

• Соода жана кызматташтык: Президент Орусия менен болгон соода Борбор Азиянын жалпы соода жүгүртүүсүнүн үчтөн бир бөлүгүн түзөөрүн, бул көлөмдүн жарымынан көбүн Казакстандын (2024-жылы 28 миллиард доллар) түзгөнүн баса белгиледи. Ал соода тоскоолдуктарын акырындык менен жоюуга чакырып, данды терең кайра иштетүү боюнча биргелешкен кластерлерди түзүүнү сунуштады.
• Инвестициялар жана өнөр жай кооперациясы: Орусия Казакстандын экономикасына эң ири инвестор (26 миллиард доллар). Өнөр жай кооперациясын тездетүү менен өнүктүрүүнүн аркасында өткөн жылы инвестициянын агымы 33%га (4 млрд долларга чейин) өскөн.
• Транспорт жана логистика: Логистика тармагындагы кызматташтык стратегиялык мааниге ээ. Токаев 11 эл аралык транспорт коридору өткөн Казакстан евразиялык тармактын борбордук звеносу экенин белгиледи. Ал Түндүк-Түштүк коридорунун чыгыш тармагын инвестициялоо жана инфраструктуралык колдоо боюнча биргелешкен программаны ишке киргизүүнү сунуштады.
• Энергетика жана өзөктүк: Президент үч тараптуу газ биримдигинин (Орусия, Казакстан жана Өзбекстан) алкагында кызматташууну кубаттады жана россиялык мунайдын Казакстан аркылуу Кытайга ташылышы көбөйгөнүн белгиледи. Ал “Росатомдун” катышуусу менен Казакстанда биринчи атомдук электр станциясынын курулушу стратегиялык өнөктөштүктүн жаңы барагын ачарын ырастады. Токаев Казакстанда өзөктүк отун цикли жаатында Аймактык компетенция кеңешин түзүүнү сунуштады.

Токаев экология боюнча күн тартибине токтолуп, экология маселелери боюнча Борбордук Азия өлкөлөрүнүн жана Россиянын министрлер кеңешин түзүүнү жана трансчегаралык дарыялар менен Каспий деңизинин абалын объективдүү баалоо үчүн космостук мониторинг программасын ишке ашырууну сунуштады.

Ооганстан боюнча президент өлкөнү аймактык экономикалык процесстерге тартуу боюнча координацияланган аракеттерди улантууну жактады. Ал БУУнун Башкы катчысын Ооганстанга жардам көрсөтүү миссиясынын жетекчилигине компетенттүү жана тажрыйбалуу адисти дайындоого чакырып, буга чейинки дайындоолор бул өлкөнүн контекстинде «инклюзивдүүлүк» жана «гендердик теңчилик» принциптеринин натыйжасыздыгын көрсөттү деп билдирди.

Сүрөт:Аккорд