Президент Садыр Жапаров Барскоон-Бедел автожолун өз каражатына Ысык-Көл облусунда куруу долбоорун баштады.

Президенттин басма сөз кызматы билдиргендей, иш-чаранын алдында стратегиялык автожолдун долбоордук өзгөчөлүктөрү тууралуу видеоролик көрсөтүлдү.

Мамлекет башчыга аталган унаа жолдун каттамы түндүктөн түштүккө Барскоон, Сөөк, Кара-Сай өрөөнү жана Ашуу-Суу ашуусу аркылуу өтөөрү кабарланды.

Сөөк ашуусу аркылуу жыл бою өтүүнү камсыз кылуу үчүн 5,5 км узундуктагы тоннель куруу пландалууда. Кара-Сай аймагына эстакадалык көпүрө курулат. Ал эми кар көп жааган Ашуу-Суу ашуусун өткөрүү үчүн дагы 3,8 км узундуктагы тоннель курулат.

Ири долбоордун салтанаттуу ачылыш аземинде Садыр Жапаров бул күн Кыргызстандын жаңы тарыхында маанилүү окуя катары калаарын баса белгиледи.

Ал жол курууну мамлекеттин өнүгүү жолун аныктоочу эң маанилүү багыт катары белгилеп, Кыргызстан Улуу Жибек жолунун маанилүү бөлүгү экенин эске салды. Бүгүнкү күндө өлкө бул миссияны жаңы шарттарда улантууда.

"2023-жылы Сиань шаарында "Кытай-Борбор Азия" саммитинде Кытайдын төрагасы Си Цзиньпин менен "Бедел" долбоорун ишке ашыруу боюнча макулдашууга жетишкенбиз. Ошондон бери бул маселе менин жеке көзөмөлүмдө", – деди президент.

Ал белгилегендей, көптөгөн кыйынчылыктарга жана бул демилгенин ишке ашуусуна күмөн санаганына карабастан, кыска убакыттын ичинде олуттуу иштер аткарылып, долбоор ишке ашты.

Садыр Жапаров архивдик документтердин маалыматтарына таянып, «Бедел» көзөмөл-өткөрүү пунктун ачуу маселеси 1996-жылдан бери көтөрүлүп келе жатканын, бирок ар кандай себептерден улам аны ишке ашыруу узакка жылдырылып келгенин билдирди. Эгерде ошол кезде жол курулса, өлкө бүгүнкү күндө өнүгүүнүн башка деңгээлинде болмок.

"Өткөнүбүзгө өкүнбөй, бул долбоорду активдүү улантып, ишке ашырууну чечтик. Барскоон-Бедел жолун өзүбүздүн күчүбүз менен, өзүбүздүн каражатыбыз менен куруп жатканыбызды өзгөчө белгилеп кетким келет. Бул мамлекетибиз өзүнүн бийлигине, экономикасына жана мүмкүнчүлүктөрүнө таянып, ири долбоорлорду ишке ашырып жатканын көрсөтүп турат", – деп баса белгиледи мамлекет башчысы.

Даярдык иштерге токтолуп, президент көптөгөн сүйлөшүүлөр болгонун, каржылоонун ар кандай механизмдери сунушталганын белгиледи. Жыйынтыгында China Road and Bridge Corporation менен кызматташуу чечими кабыл алынды.

Келишимге ылайык, компания 2029-жылдын сентябрына чейин унаа өтүүчү унаа жолунун курулушунун негизги иштерин бүтүрөт. Бардык иштерди толук бүткөрүү жана жолду расмий пайдаланууга берүү 2030-жылдын сентябрына белгиленген.

Ошондой эле "кепилдик мөөнөтү" каралган, анын ичинде кандайдыр бир кемчиликтер табылса, компания аларды жоюуга милдеттүү.

Буга байланыштуу Садыр Жапаров “Чайна Роуд” компаниясынын өкүлдөрүнө кайрылып, аларга өлкө үчүн өтө маанилүү жана масштабдуу долбоор тапшырылганын белгилеп, ишти абийирдүүлүк менен, сапаттуу жана өз убагында бүтүрүүгө чакырды.

Мамлекет башчысы автожолдун артыкчылыктарын чагылдырган цифраларга токтолду. Ошентип Кытайдын Аксуу шаарынан Кыргызстанга болгон каттам бир тарапка 500 чакырымга кыскарып, жүк ташуучулар үчүн кеминде 12 саат үнөмдөлөт.

Эки багыттагы кыймылды эсепке алганда, бул кыскартуу 1000 километрден ашат жана 24 саатка чейин созулат. Ал эми логистикада аралык жана убакыт негизги факторлор болуп саналат. Бул жолдун аркасында Кыргызстан айкын артыкчылыктарга ээ болуп, жаңы мүмкүнчүлүктөрдү жаратат.

"Жакынкы аралыкта "Бедел" көзөмөл-өткөрүү пунктунун курулушу да башталат. Бул комплекстүү долбоор Кыргызстан менен Кытайдын ортосундагы сооданын көлөмүн көбөйтүп, эки өлкөнүн ортосундагы достукту жана ишенимди бекемдейт", — деди Садыр Жапаров.

Ошентип, бүгүнкү күндө өлкөдө бир катар флагман долбоорлор ишке ашырылып жатат: Камбар-Ата-1 ГЭСи, Кытай-Кыргызстан-Өзбекстан темир жолу, Барскоон-Бедел жолу да алардын катарында.

Долбоордун артыкчылыктарын баса белгилеген мамлекет башчы тышкы дүйнө менен байланыштын чыңдалышын, улуттук экономиканын өсүшүн жана туристтик агымдын көбөйүшүн атады.

Ал ошондой эле Кыргыз Республикасын 2030-жылга чейин өнүктүрүүнүн Улуттук программасынын артыкчылыктуу максаттарынын бири өлкөнү “региондук хабга” айландыруу экенин эске салды.

Салтанатка Кытайдын Кыргызстандагы элчиси Лю Цзянпин да катышты. Ал белгилегендей, учурда өлкөлөр бир катар ири стратегиялык долбоорлорду ишке ашырып жатышат, алар келечекте товарлардын өтүүсүн тездетет, соода-экономикалык жана инвестициялык кызматташуунун көлөмүн олуттуу көбөйтөт. Бул эки өлкөнүн элдерине бакубатчылык алып келип, аймактын экономикасын өнүктүрүүгө кубаттуу түрткү берет.

Расмий бөлүктүн соңунда Транспорт жана коммуникациялар министри Абсаттар Сыргабаев президент Садыр Жапаровдон жардыруу иштерин жүргүзүүгө уруксат сурап, оң жооп алгандан кийин унаа жолду курууга даярдыктар башталды.

Булак: caravan-info.uz