Душанбе, 2025-жылдын 22-декабры – Karavan Info маалымат агенттиги. Дүйнөлүк экономиканын терең трансформациясынын жана глобалдык өнүгүү борборлорунун Азияга жылышынын шартында Тажикстан менен Япониянын ортосундагы мамилелер салттуу дипломатиялык өз ара аракеттенүүдөн тышкары стратегиялык мааниге ээ болуп, кеңейүүдө.
Мунун дагы бир далили катары 20-декабрда Токиодо өткөн Тажикстан Республикасынын Президенти, Улуттун Лидери Эмомали Рахмон менен Япониянын Премьер-министри айым Санаэ Такаичи менен болгон жолугушуу болду.
Сүйлөшүүлөр өз ара ишеним жана конструктивдүү диалог атмосферасында өтүп, эки тараптуу кызматташтык маселелеринин кеңири чөйрөсүн — өз ара аракеттенүүнүн саясий механизмдеринен баштап, жогорку технологиялуу жана инвестициялык өнөктөштүктүн келечегине чейин камтыды. Тажикстандын Президенти жапон тарапка жылуу тосуп алгандыгы жана "Борбордук Азия + Япония" диалог саммитин жогорку деңгээлде уюштургандыгы үчүн ыраазычылык билдирип, анын аймактык кызматташтыкты чыңдоо жана стратегиялык мамилелерди шайкеш келтирүү үчүн натыйжалуу платформа катары маанисин баса белгиледи.
Жолугушууда эки тараптуу мамилелердин институционалдык пайдубалын өнүктүрүү маселеси талкууланды. Тараптар Өкмөттөр аралык комиссиянын ишмердүүлүгүн жана парламенттер аралык диалогду активдештирүү келечегин, анын ичинде туруктуу жана узак мөөнөттүү кызматташуунун негизги куралы катары каралып жаткан Парламенттер аралык достук тобунун ишин талкуулашты.
Сүйлөшүүлөрдүн күн тартибиндеги негизги маселелер соода-экономикалык жана инвестициялык кызматташтык болду. Тажикстанда социалдык-экономикалык жана инфраструктуралык долбоорлорду ишке ашырууга, ошондой эле жапон инвестицияларын, алдыңкы технологияларды жана жеңилдетилген насыяларды тартуу мүмкүнчүлүктөрүнө өзгөчө көңүл бурулду. Бул контекстте тажик тарап жапон бизнесинин улуттук экономиканы модернизациялоого активдүү катышуусуна кызыкдар экенин баса белгиледи.
Япониянын алдыңкы компаниялары менен биргелешкен өнөр жай ишканаларын түзүү келечегине өзгөчө басым жасалды. Артыкчылыктуу багыттар электроника, автомобиль транспорту, фармацевтика, минералдык ресурстарды кайра иштетүү жана айыл чарбасы болду. Жетишилген келишимдердин негизинде, эки тараптуу диалогго системалуу жана узак мөөнөттүү мүнөз берүү менен 2026–2028-жылдарга карата соода-экономикалык кызматташтык программасын кабыл алуу демилгеси көтөрүлдү.
Тажик-жапон кызматташтыгынын азыркы багыты санариптик экономика жана жасалма интеллект жаатындагы кызматташууну талкуулоодо ачык көрүндү. Бул багыттар технологиялык инновациялардын, атаандаштыкка жөндөмдүүлүктүн жогорулашынын жана глобалдык кыйынчылыктарга туруштук берүүдөгү улуттук экономикалардын туруктуулугунун негизги кыймылдаткыч күчү катары каралат.
Кендерди иштетүүгө жана пахтаны, жибек курттарынын пилласын, мөмө-жемиштерди жана дары өсүмдүктөрүн кайра иштетүү боюнча биргелешкен ишканаларды түзүүгө олуттуу көңүл бурулду. Бул тармактар кошумча наркты түзүү жана өлкө ичинде жумуш орундарын түзүү жагынан стратегиялык жактан маанилүү деп табылды.
Өнөктөштүктүн келечектүү багыттары катары туризм, анын ичинде экотуризм, тоо туризми жана эс алуу туризми, ошондой эле маданий-гуманитардык кызматташтык жана билим берүү тармактары аныкталды. Медицина, авиация технологиясы, маалымат коопсуздугу жана айлана-чөйрөнү коргоо сыяктуу стратегиялык жактан маанилүү тармактарда жапон стипендияларынын санын көбөйтүү менен улуттук кадрларды даярдоо программаларын кеңейтүүгө өзгөчө кызыгуу көрсөтүлдү.
Тажикстан менен Япониянын эл аралык жана аймактык уюмдардын, биринчи кезекте Бириккен Улуттар Уюмунун алкагындагы активдүү кызматташтыгы, ошондой эле көп тараптуу форумдардагы демилгелерди өз ара колдоосу баса белгиленди. Душанбе Чыгыш Азия өлкөлөрүн климаттын өзгөрүшүнөн жана азык-түлүк коопсуздугунан баштап, оорулардын жайылышына каршы күрөшүүгө чейинки глобалдык көйгөйлөрдү чечүүдө маанилүү өнөктөштөр катары көрөрү белгиленди.
Жолугушууну жыйынтыктап жатып, Тажикстан Республикасынын Президенти Эмомали Рахмон Япониянын Премьер-министрин Тажикстанга расмий сапар менен келүүгө чакырды. Бул ишара тараптардын технологияга, инвестицияга жана туруктуу өнүгүү принциптерин жалпы түшүнүүнүн негизинде стратегиялык өнөктөштүктү андан ары тереңдетүүгө болгон милдеттенмесин символдоштурду.
СҮРӨТ: Тажикстан Республикасынын Президентинин басма сөз кызматы