Душанбе, 13 декабр, 2025г. – АИ «Корвон Иттилоот». 10 декабр барои дипломатияи фарҳангии Тоҷикистон рӯзи таърихӣ гардид. Дар ҷараёни Иҷлосияи 20-уми Кумитаи байниҳукуматӣ оид ба мероси ғайримоддии ЮНЕСКО, ки дар шаҳри Нью-Делӣ баргузор шуд, номинатсияи миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон — «Фарҳанги пухтани суманак» расман ба Рӯйхати намояндагии мероси ғайримоддии инсоният ворид карда шуд.
Суманак яке аз қадимтарин расму ойинҳои марбут ба ҷашни Наврӯз мебошад. Он рамзи покизагии ният, ҳамкорӣ ва эҳёи табиат ба шумор меравад. Пухтани суманак анъанаи занонаи чанднаславӣ мебошад: намояндагони хонаводаҳо ҷамъ омада, аз гандуми сабзонидашуда ширинии наврӯзиро мепазанд ва бо ин роҳ мероси маънавӣ, ахлоқӣ ва фарҳангиро аз насл ба насл интиқол медиҳанд.
Ворид шудани ин ойин ба Рӯйхати ЮНЕСКО далели арзиши баланди фарҳангии он буда, аҳамияти умумиинсонии ин анъанаро тасдиқ мекунад.
Қарори ЮНЕСКО танҳо эътирофи рамзӣ нест, балки заминаи устувор барои ҳифз ва рушди анъанаҳои миллӣ фароҳам меорад. Бо ин тадбир Тоҷикистон ба як қатор барномаҳои ЮНЕСКО, аз ҷумла ташаббусҳои ҳифзи мероси ғайримоддӣ, ҷалби ҷавонон, барномасозии рақамӣ ва густариши ҳамкориҳои фарҳангӣ дастрас мегардад.
Мутахассисон таъкид мекунанд, ки тавассути дастгирии созмонҳои байналмилалӣ, ба мисли ЮНЕСКО, анъанаҳои бостонӣ дар шароити ҷаҳонишавӣ имкони ҳифзи бештар пайдо мекунанд ва ба як қисми муассири муколамаи фарҳангҳо табдил меёбанд.
Тибқи иттилои Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон, досьеи номинатсионии «Фарҳанги пухтани суманак» аз ҷониби Кумитаи миллии ЮНЕСКО таҳия шуда, соли 2023 барои баррасӣ ирсол гардидааст.
Дар раванд коршиносон, фарҳангшиносон, дипломатҳо ва созмонҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ иштирок доштанд, ки ин ба пуррагӣ ва сатҳи баланди илмии мавод мусоидат кард.
Ворид шудани фарҳанги пухтани суманак ба Рӯйхати мероси ғайримоддӣ мавқеи фарҳангии Тоҷикистонро дар арсаи ҷаҳонӣ тақвият дода, ба густариши сайёҳии фарҳангӣ, рушди робитаҳои башардӯстона ва муаррифии беҳтари ҳувияти миллӣ мусоидат мекунад.
Ин дастовард қадами муҳим дар роҳи таҳкими нуфузи байналмилалии кишвар ва тақвияти дипломатияи фарҳангӣ маҳсуб меёбад.
АКС: Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон