Суйменкул Чокморов номест, ки боиси ифтихори ҳар як қирғиз мегардад.

Саҳми ӯро дар фарҳанги Қирғизистон аз ҳад зиед арзебӣ кардан душвор аст: актери олиҷаноб, рассоми боистеъдод, ватандӯсти ҳақиқии кишвараш.

Эҷодиети ӯ ҳам дар санъат ва ҳам дар дили миллионҳо тамошобинон осори фаромӯшнашаванда гузошт.

Аксҳо: Александр Федоров

Солҳои аввал: роҳ ба сӯи санъат

Суйменкул Чокморов 9 ноябри соли 1939 дар деҳаи Чон-Таш, дар наздикии Бишкек таваллуд шудааст. Имрӯз ин деҳа ба номи ӯ номгузорӣ шудааст.

Аз кӯдакӣ ӯ ба расмкашӣ таваҷҷӯҳ зоҳир кард, ки ӯро ба омӯзишгоҳи санъат ва сипас ба институти Рассомӣ, ҳайкалтарошӣ ва меъмории Ленинград ба номи И.Е. Репин овард. Дар асарҳои ӯ ҳамеша ангезаҳои миллӣ, робитаи амиқ бо сарзамини худ эҳсос мешуданд.

Бо вуҷуди касби муваффақи рассомӣ, Суйменкул худро дар кино пайдо кард. Харизмаи табиӣ, намуди зоҳирӣ ва ҷаҳони амиқи ботинии ӯ ӯро номзади беҳтарин барои экранҳои калон гардонидааст.

Қуллаи фаъолияти актерӣ

Чокморов дар соли 1969 дар филм “орбодпартоӣ дар Гузаргоҳи Караш”нақши асосиро бозида, дар кино дебют кард. Ин кор ӯро фавран машҳур кард.

Аммо, ӯ муҳаббат ва эътирофи воқеиро аз филми “Манасчи” ба даст овард, ки дар он ӯ тавонист рӯҳ ва бузургии шахсияти эпикиро ифода кунад.

Филмҳои маъруф бо иштироки Чокморов:

Афсонаи муҳаббат нақши рыцар Кадир.

“Майдони модарӣ” аз рӯи асари Ҳамноми Чингиз Айтматов.

“Аввалинҳо”, ки дар он ӯ ташаккули аввалин инқилобчиени Қирғизистонро нишон дод.

Таланти ӯ дар қобилияти ошкор кардани амиқи хислати қаҳрамононаш буд. Вай на танҳо актер, балки ҳикоятгар буд, ки ба тамошобинон фалсафаи ҳаетро дар асоси анъанаҳои қирғизӣ мегузаронд.

Шахсияти берун аз экран

Чокморов бо хоксорӣ ва инсондӯстии худ машҳур буд. Бо вуҷуди шӯҳрат, ӯ ҳеҷ гоҳ решаҳои худро фаромӯш накардааст.

Дар вақти холии худ ӯ худро ба рассомӣ бахшида, расмҳо офаридааст, ки ҳоло қисми мероси фарҳангии Қирғизистон мебошанд.

Саҳми ӯ дар фарҳанги миллӣ бо ҷоизаҳои зиед сарфароз гардид. Вай артисти Халқии ИҶШС, барандаи ҷоизаи Давлатии ҶШС Қирғизистон, инчунин кавалери ордени Манас шуд.

Аксҳо: Хадамоти матбуоти Вазорати Фарҳанги ҚИРҒИЗИСТОН

Дар Бишкек, Вазорати Фарҳанг дар якҷоягӣ бо фонди ҷамъиятии Ба Номи Чокморов дар маркази пойтахт ба ӯ муҷассама кушоданд.

Муовини раиси кобина Эдил Байсалов, ки дар маросим иштирок кард, қайд кард, ки ибораи “чеҳраи қирғиз, ба монанди чокморов” афоризми абадӣ гардид. Вай таъкид кард, Ки Чокморов на танҳо нақшҳои пур аз рӯйдодҳо, балки тасвирҳои мураккаби амиқи психологиро низ хуб иҷро кардааст.

Ғайр аз ин, ӯ ҳамчун устоди дастпӯшак ба фарҳанги қирғизӣ саҳми назаррас гузошта, ҳатто дар муддати кӯтоҳи ҳаеташ, дар баробари фаъолияти кинематографӣ, ба рассомӣ идома дод.

Мероси Чокморов

Суйменкул Чокморов 26 сентябри соли 1992 вафот кард ва мероси бой боқӣ гузошт. Филмҳои ӯ ба наслҳои нав илҳом мебахшанд ва расмҳои ӯ осорхонаҳо ва галереяҳоро оро медиҳанд.

Имрӯз кӯчаҳо, кинотеатрҳо ва муассисаҳои фарҳангӣ ба номи Чокморов номгузорӣ шудаанд. Номи ӯ рамзи ҳувияти қирғизӣ ва ҳунари бадеӣ гардид.

Тавре Ки Чингиз Айтматов дар бораи ӯ гуфт: “Суйменкул ин шахсест, ки тавассути санъат ба ҷаҳон ҷони мардуми қирғизро нишон дод”.

Суйменкул Чокморов ҳамчун қаҳрамони миллӣ, ки беҳтарин хислатҳои актер, рассом ва инсонро дар худ муттаҳид кардааст, то абад дар хотира боқӣ мемонад.

Ӯ шахсияти беназире буд, ки дар бораи истеъдоди ӯ бисер ходимони барҷастаи фарҳанги Қирғизистон изҳори назар мекарданд. Таланти дукаратаи ӯ-рассом ва ҳунарпеша-на танҳо дар Қирғизистон, балки берун аз Он низ эътироф шуд.

Чингиз Айтматов дар бораи ӯ гуфт: “Таланти Чокморов на танҳо ба санъати қирғизӣ, балки ба тамоми фарҳанги ҷаҳонӣ тааллуқ дорад”. Ин суханон аҳамияти саҳми ӯро дар санъат ва филм дар сатҳи ҷаҳонӣ тасдиқ мекунанд.

Коргардони филм Замир Эралиев, ки дар бораи Чокморов филм ба навор гирифтааст, қайд кард, ки эҷодиети Ӯ инъикоси ҷаҳони дохилии устод буд.

“Ӯ аввалин ва ягона ҳунарпешаи замони шӯравӣ буд, ки барои беҳтарин нақши мардона чор маротиба барандаи ҷоизаҳои ҷашнвораҳои кинои иттиҳоди давлатҳо гардид. Корҳои ӯ дар кино, аз ҷумла филмҳои “Ҷамил”, “пули Ҳафтум” ва “Лютый” классики кинематографи қирғизистон шуданд”, — гуфт ходими санъат.

Президенти Пешини Қирғизистон Сооронбай Жээнбеков таъкид кард, ки расмҳои Чокморов ҳаети деҳаи қирғизистон, одамон ва табиати онро таҷассум мекунанд.

Вай гуфт, ки тавассути эҷодиети Чокморов шумо метавонед тамоми чуқурии ҷаҳони бой ва васеъ будани ҷаҳонбинии устодро эҳсос кунед. Дастпӯши ӯ бузургии сарзамини қирғизистон ва халқро ситоиш мекард.

Чокморов на танҳо дар фарҳанги Қирғизистон, балки дар қалби мардум низ изи фаромӯшнашаванда гузошт. Мероси ӯ илҳом мебахшад ва хотиррасон мекунад, ки офаридгори ҳақиқӣ бояд ба решаҳои худ ва мардуми худ содиқ бошад.

Тарҷума бо Истифода Аз Тарҷумони Yandex