Душанбе, 27 декабри соли 2025 – Агентии иттилоотии Караван Инфо. Осиёи Марказӣ минтақаест, ки дар он офатҳои табиӣ муддати тӯлонӣ қисми воқеияти ҳаррӯза буда, ҳамзамон барои рушди устувор мушкилоти ҷиддӣ эҷод мекунанд. Дар ҳамин замина, Барномаи Рушди Созмони Милали Муттаҳид (UNDP) якҷоя бо Ҳукумати Ҷопон лоиҳаи нави минтақавиро бо номи "Тақвияти коҳиши хатари офатҳо дар Осиёи Марказӣ" оғоз карданд, ки барои ду соли оянда пешбинӣ шудааст. Ҳадафи он баланд бардоштани устувории кишварҳои минтақа дар муқобили офатҳои табиӣ дар сатҳи миллӣ ва байнидавлатӣ мебошад.
Ин лоиҳа дар доираи муколамаи "Осиёи Марказӣ ва Ҷопон" амалӣ шуда, Қазоқистон, Ҷумҳурии Қирғизистон, Тоҷикистон, Туркманистон ва Ӯзбекистонро фаро мегирад. Самти асосии фаъолият баланд бардоштани огоҳӣ дар бораи хатарҳои заминларза мебошад, ки яке аз таҳдидҳои ҷиддӣ ва харобиовартарин барои минтақа, бахусус дар шаҳрҳои сераҳолӣ мебошад.
Коршиносон тахмин мезананд, ки талафоти миёнаи солона аз офатҳои табиӣ дар Осиёи Марказӣ ба 10 миллиард доллар мерасад ва шумораи осебдидагон аз онҳо беш аз 3 миллион нафар аст. Саҳми хоси заминларзаҳо дар ин омор вуҷуд дорад: талафоти солонаи иқтисодӣ аз ҳодисаҳои зилзила тақрибан 2 миллиард долларро ташкил медиҳад, аз ҷумла талафоти ҷонӣ ва оқибатҳои дарозмуддати иҷтимоию иқтисодӣ.
Офатҳои бузургҳаҷм метавонанд инфрасохтори муҳимро хароб кунанд, боиси кӯчонидани аҳолии фаромарзӣ шаванд ва талошҳои муштараки вокуниш ва барқарорсозиро душвор гардонанд.
Созишномаи шарикӣ барои ин лоиҳа дар Остона аз ҷониби сафири фавқулодда ва мухтори Ҷопон дар Қазоқистон Ясумаса Ииҷима ва намояндаи доимии Барномаи рушди СММ дар Қазоқистон Катажина Ваверния дар арафаи нишасти "Осиёи Марказӣ ва Ҷопон", ки дар он сарвазири Ҷопон ва президентҳои панҷ кишвари минтақа иштирок доштанд, имзо шуд.
Дар лоиҳа ба тақвияти ҳамоҳангсозии минтақавӣ тавассути таъсис ва рушди Механизми вокуниши минтақавӣ ба ҳолатҳои фавқулодда таваҷҷӯҳи хоса зоҳир карда мешавад. Маркази ҳолатҳои фавқулодда ва коҳиши хатари офатҳо (CESDRR), ки дар Алмаато ҷойгир аст, шарики калидӣ дар ин талош мебошад. Лоиҳа инчунин татбиқи системаҳои инноватсионии мониторинги заминларза ва огоҳкунии барвақтро бо истифода аз таҷрибаи амалии Ҷопон дар бар мегирад.
Муҳим он аст, ки равиши БРСММ ба одамон нигаронида шудааст: он ҷинс, ниёзҳои маъюбон ва осебпазириҳои гурӯҳҳои гуногуни иҷтимоиро ба назар мегирад. Бо назардошти таъсири афзояндаи тағйирёбии иқлим ва харобшавии муҳити зист, чунин равиши ҳамаҷониба ва ҳамоҳангшуда дар минтақа на танҳо матлуб, балки барои ояндаи устувори Осиёи Марказӣ низ муҳим аст.
АКС: Барномаи Рушди Созмони Милали Муттаҳид дар Тоҷикистон