CАSA – 1000 лойиҳаси – Central Asia – South Asia (CАSA ) энг йирик энергия лойиҳасидир. Бу Қирғизистон ва Тожикистоннинг энергия тизимларини Афғонистон ва Покистон билан боғлайдиган трансчегаравий юқори волтли электр узатиш линиясини (ЭУЛ) қуришни ўз ичига олади. Лойиҳанинг амалга оширилиши мамлакатларга бутун йил давомида ягона электр энергияси бозорини ташкил этиш ва савдо қилиш имконини беради. Қирғизистон ва Тожикистон ҳар ёзда Жанубий Осиё мамлакатларига 1300 мегаватт ортиқча электр энергияси етказиб бера олади.
CASA лойиҳасини амалга ошириш ушбу минтақани ўзгартиришга ёрдам беради ва Марказий ва Жанубий Осиёда (CASAREM) Минтақавий электр энергияси бозорини шакллантириш йўлидаги муҳим қадамни белгилайди. CASAREM ташаббуси нафақат ушбу тўрт мамлакатга фойда келтиради, балки электр узатиш тизимларини яхшилайди ва Марказий ва Жанубий Осиё мамлакатлари ўртасидаги минтақалараро ҳамкорликни рағбатлантиради.
CASA-1000 лойиҳасини амалга ошириш учун ҳукуматлараро Кенгаш тузилди ва дастлабки босқичларда самарали минтақавий ҳамкорликни таъминлади.
Ҳукуматлараро Кенгаш доирасида мамлакатлар биргаликда лойиҳани амалга ошириш бўйича қарорлар қабул қиладилар, умумий ёндашув ва қоидаларни ишлаб чиқадилар, ягона техник ва экологик стандартлар ва хавфсизлик стандартларидан фойдаланадилар.
CASA-1000 лойиҳаси Марказий ва Жанубий Осиёда ишлайдиган, самарали электр узатиш тизимини қуришда муҳим босқичдир. Марказий Осиё мамлакатларига экологик тоза энергия ресурсларини экспорт қилиш ва Жанубий Осиё мамлакатларида электр энергияси танқислигини камайтиришдан тушган тушум туфайли ушбу лойиҳа ҳар икки минтақанинг ривожланиш истиқболларини яхшилайди.
CASA-1000 ни амалга ошириш стратегик ҳаракатлар ва узоқ муддатли режалаштиришни, хусусий сектор ва давлат вакилларининг иштирокини, шунингдек, кўплаб шерикларнинг қўллаб-қувватлашини талаб қилади. Лойиҳа минтақалараро ҳамкорликни, ижтимоий хизматларга инвестицияларни рағбатлантиради, шунингдек, аҳолининг барча тоифаларига иқтисодий манфаатларни тарқатишга ёрдам беради.
Юқорида қайд этилган мамлакатлардан ташқари, лойиҳа Жаҳон банки гуруҳи, Ислом тараққиёт банки, Европа тикланиш ва тараққиёт банки, Европа инвестиция банки, АҚШ халқаро тараққиёт агентлиги (USAID), АҚШ Давлат департаменти, Бирлашган Қироллик халқаро ҳамкорлик департаменти (DFID) ва бошқа бир қатор донор ташкилотлар томонидан қўллаб-қувватланмоқда.
CASA-1000 лойиҳаси доирасида қурилиш ишларининг расмий бошланиши 2016 йил 12 майда Турсунзодада (Тожикистон) Тожикистон Республикаси Президенти, Қирғизистон Республикаси, Покистон Ислом Республикаси ва Афғонистон Ислом Республикаси бош вазирлари иштирокида бўлиб ўтди.
2018 йил сентябрь ойида Алматыда энергетика компаниялари ва пудратчилар ўртасида бир қатор бошқа шартнома шартномалари имзолангандан сўнг, лойиҳа барча қонуний талабларга мувофиқ бутунлай қурилиш босқичига ўтди.
Иштирокчи мамлакатларнинг енергетика вазирлари CASA-1000 якуний босқичда эканлигини таъкидладилар.
Сурат: Очиқ манбалардан олинган фотосуратлар