So‘nggi besh yilda O‘zbekiston fuqarolari kiberjinoyatlar tufayli 1,9 trillion so‘mdan ortiq zarar ko‘rgan. Bu haqda Ichki ishlar vazirligi huzuridagi Kiberxavfsizlik markaziga o‘tkazilgan press-turda ma’lum qilindi.

Bu davrda qayd etilgan kiberjinoyatlar soni 2023-yilga nisbatan 68 barobarga, birgina 2024-yilning o‘zida esa 9,1 barobarga oshgan. Agar 2019-yilda ichki ishlar organlari xodimlari tomonidan 863 ta holat qayd etilgan bo‘lsa, joriy yilda ularning soni 59 mingtaga yaqinlashmoqda. Bugungi kunda mamlakatimizda har ikkinchi jinoyat raqamli texnologiyalar yordamida sodir etilmoqda.

Jinoyatlarning asosiy qismi – qariyb 98 foizi bank kartalari bilan bog'liq. Bularga o'g'irlik, onlayn firibgarlik va soxta kreditlar kiradi. Jinoyatchilar murakkab usullardan foydalanadilar: hujumlarning 60 foizi zararli havolalar va dasturlar orqali, 16 foizi SMS kodlarini jalb qilish orqali amalga oshiriladi. Boshqa sxemalar orasida soxta onlayn savdolar, tezkor investitsiya loyihalari va soxta onlayn-do'konlar mavjud.

Mutaxassislarning qayd etishicha, texnologiya rivojlanib borgani sari firibgarlik usullari ham rivojlanib bormoqda. Shu bois kibertahdidlarga qarshi kurash nafaqat texnik yechimlarni, balki aholining raqamli savodxonligini oshirishni ham talab qiladi. Press-tur davomida Kiberxavfsizlik markazi xodimlari firibgarlarning asosiy sxemalari va ulardan himoyalanish choralari haqida gapirib berishdi.

Tadbirning asosiy xulosasi shundaki, raqamli makonda har kim o'zining birinchi himoyachisi bo'lishi kerak. Foydalanuvchining xatarlardan xabardorligi qanchalik yuqori bo'lsa, ular kiberfiribgarlik tufayli pul yo'qotish ehtimoli shunchalik kam bo'ladi.

Foto: Ochiq manbalar