Qirgʻiziston hukumati mamlakatga internet yetkazib berish ustidan vaqtinchalik toʻliq nazorat oʻrnatilgani haqida eʼlon qildi. Rasmiy versiyaga ko‘ra, maqsad kiber tahdidlardan himoyalanish va axborot xavfsizligini mustahkamlashdan iborat.
Eslatib o‘tamiz, Prezident Sadir Japarov 2025-yil 15-avgustdan 2026-yil 14-avgustgacha bo‘lgan muddatda xalqaro internet-trafikni taqdim etish va uzatishda 100 foiz davlat monopoliyasini belgilashni nazarda tutuvchi sud tartibini o‘rnatish to‘g‘risidagi qarorni imzolagan edi.
Hujjatga ko‘ra, “ElKat” MChJ ushbu xizmatlarni ko‘rsatish bo‘yicha mutlaq huquqqa ega bo‘ladi. Kompaniya, shuningdek, Qirg‘iziston Respublikasi hududi orqali xalqaro internet-trafik tranziti bo‘yicha yagona operatorga aylanadi.
Xalqaro internet-trafik bilan ishlovchi barcha aloqa operatorlariga xalqaro trafikni sotib olish bo‘yicha amaldagi shartnomalarini keyingi hamkorlik uchun ikki oy muddatda “ElKat” MChJga o‘tkazish topshirildi.
Qaror ekspertlar va foydalanuvchilar orasida xavotir uyg‘otdi: veb-saytlar va xizmatlarga kirishni cheklash so‘z erkinligiga ta’sir qilishi va fuqarolarning raqamli huquqlariga ta’sir qilishi mumkin.
Bu chora o‘zining salbiy tomonlariga ham ega: foydalanuvchilar veb-saytlar va xizmatlarga kirishda cheklovlarga duch kelishi mumkin va so‘z erkinligi tahdid ostida qoladi. Nazorat shunday bo'lishi kerakki, xavfsizlik va erkinlik o'rtasidagi muvozanat buzilmasligi kerak.
Bunday amaliyot ko'pincha avtoritar tendentsiyalarga ega bo'lgan mamlakatlarda kuzatiladi. Masalan, Turkmanistonda internet butunlay davlat nazoratida, mustaqil kontentga kirish deyarli yo‘q.
Aksincha, Qirgʻiziston anʼanaviy tarzda oʻzini Markaziy Osiyodagi eng ochiq raqamli makonlardan biri sifatida koʻrsatib keladi. Mutaxassislarning ta'kidlashicha, nazorat qilish mumkin, lekin u xavfsizlik va fuqarolar huquqlari o'rtasidagi muvozanatni saqlashi kerak.
Ushbu maqola sun'iy intellekt yordamida tarjima qilingan