Dushanbe, 2025-yil 22-dekabr — Karavan Info axborot agentligi. 20-dekabr kuni Tojikiston Respublikasi Prezidenti, Millat yetakchisi Imomali Rahmon Tokioda bo'lib o'tgan Markaziy Osiyo + Yaponiya muloqot sammitida nutq so'zlab, yangi iqtisodiy va iqlim muammolari oldida mintaqaviy hamkorlikning strategik ustuvor yo'nalishlarini bayon qildi. Quyida Prezident nutqining asosiy fikrlari keltirilgan.
Yaponiyaning ko'magi ko'p tarmoqli hamkorlik uchun asos sifatida
Davlat rahbari Yaponiya hukumatiga iqtisodiyot, infratuzilma, transport, energetika, qishloq xoʻjaligi, atrof-muhit, sogʻliqni saqlash, taʼlim va ijtimoiy rivojlanish kabi muhim sohalardagi loyihalarni doimiy qoʻllab-quvvatlagani uchun samimiy minnatdorchilik bildirdi. Ushbu hissa Tojikistonning ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyoti uchun tizimli ahamiyatga ega ekanligi taʼkidlandi.
Yashil iqtisodiyot va kelajak investitsiyalari
Barqaror rivojlanish maqsadlariga erishishda yashil iqtisodiyotning muhim rolini hisobga olgan holda, Prezident Imomali Rahmon mintaqaviy yashil energiya strategiyalarini amalga oshirish, birinchi navbatda gidroenergetika salohiyatini rivojlantirish, shuningdek, Tojikiston iqtisodiyotining real sektorini rivojlantirish uchun Yaponiya investitsiyalari va texnologiyalarini jalb qilishni olqishladi.
Mamlakatimizda “yashil” sanoatga oʻtish siyosati izchil amalga oshirilayotgani, asosiy ishlab chiqarish tarmoqlariga innovatsion va ekologik toza texnologiyalar faol joriy etilayotgani taʼkidlandi.
Sanoat hamkorligi va iqtisodiy barqarorlik
Prezident yangi iqtisodiy voqelikni hisobga olgan holda, sanoat aloqalarini rivojlantirish va biznes tuzilmalari o'rtasidagi hamkorlikni chuqurlashtirish mintaqa davlatlarida uzoq muddatli o'sishga va iqtisodiy barqarorlikni ta'minlashga qaratilgan bo'lishi kerakligini ta'kidladi.
Davlat rahbari Yaponiyaning Tojikistonda kichik va oʻrta loyihalarni amalga oshirishga qoʻshgan hissasini yuqori baholab, Yaponiya tomonining milliy va mintaqaviy ahamiyatga ega yirik loyihalarda ishtirok etishini oʻrinli va zarur deb atadi.
Ustuvor sanoat tarmoqlari va tabiiy resurslar
Gidroenergetika, togʻ-kon sanoati, yengil va oziq-ovqat sanoati, kimyo va farmatsevtika, mashinasozlik va metallurgiya hamkorlikning ustuvor yoʻnalishlari qatoriga kiritildi.
Tojikistonning boy tabiiy resurslarini hisobga olgan holda, Prezident mamlakat ularni qazib olish va qayta ishlash sohasida yaponiyalik hamkorlar bilan keng hamkorlikka tayyorligini bildirdi.
Iqlim, suv va barqaror rivojlanish diplomatiyasi
Iqlim oʻzgarishi, suv toshqinlari, qurgʻoqchilik, chang boʻronlari, sel toshqinlari va ekotizimlarning degradatsiyasi muammolariga alohida eʼtibor qaratildi.
“Biz suv resurslarini hayot manbai, oziq-ovqat xavfsizligi, energiya va barqaror rivojlanish sifatida saqlash muhimligini yaxshi bilamiz”, dedi Prezident Imomali Rahmon va Tojikistonning suv diplomatiyasini rivojlantirishdagi yetakchi rolini taʼkidladi.
Shu munosabat bilan u barcha manfaatdor davlatlarni 2026-yil may oyida bo'lib o'tadigan Dushanbe suv jarayoni doirasidagi yuqori darajadagi xalqaro konferensiyada faol ishtirok etishga chaqirdi.
Bioxilma-xillik, chiqindilar va iqlimga moslashish
Davlat rahbari Tojikistonning bioxilma-xillikni saqlash, chiqindilarni boshqarish va iqlim o'zgarishiga moslashish sohalarida hamkorlik qilishdan manfaatdorligini tasdiqladi va qo'shma amaliy yechimlarning muhimligini ta'kidladi.
Raqamli texnologiyalar va sun'iy intellekt
Mamlakatning ilmiy tadqiqotlar, atrof-muhit monitoringi va resurslarni boshqarishni takomillashtirish uchun yangi imkoniyatlar ochadigan raqamli texnologiyalar va sun'iy intellektga qiziqishi ortib borayotgani alohida ta'kidlandi.
Shu nuqtai nazardan, Yaponiya va hamkor davlatlarning Tojikistonning BMTning "Markaziy Osiyoda barqaror rivojlanish uchun yangi imkoniyatlar yaratishda sun'iy intellektning roli" nomli maxsus rezolyutsiyasini qabul qilish tashabbusini qo'llab-quvvatlashining muhimligi ta'kidlandi.
Logistika va transport aloqasi
Prezident Imomali Rahmon Tojikiston dengizga chiqish imkoni bo'lmagan mamlakat sifatida logistika va transport aloqalarini rivojlantirishga alohida ahamiyat berishini ta'kidladi.
Uning so'zlariga ko'ra, avtomobil va temir yo'l infratuzilmasini takomillashtirish, havo aloqalarini kengaytirish va raqamli logistika loyihalarini amalga oshirish mintaqada savdo, investitsiya va iqtisodiy o'sish uchun yangi imkoniyatlar yaratmoqda.
Aniq takliflar qatoriga mamlakatning shimoliy va janubiy chegara hududlarida tranzit yuk tashishni rivojlantirish uchun logistika markazlari va agrologistika majmualarini qurish kiradi.
Kadrlar tayyorlash va ilmiy hamkorlik
Yaponiya JICA va JDS stipendiya dasturlari orqali kadrlar tayyorlash sohasida Tojikiston uchun ishonchli hamkor sifatida aniqlandi. Hamkorlikning istiqbolli yo'nalishlari qatoriga kasbiy rivojlanish, sanoat uchun texnik xodimlarni tayyorlash va yashil texnologiyalarni joriy etish, gidroenergetika, barqaror qishloq xo'jaligi va tabiiy ofatlarni boshqarish bo'yicha ilmiy-tadqiqot laboratoriyalarini tashkil etish kiradi.
Umumiy yo'nalish – tinchlik va barqaror rivojlanish
Xulosa qilib aytganda, Tojikiston Respublikasi Prezidenti Sammitda bildirilgan barcha takliflar mamlakatlarning tinchlik, barqarorlik, oʻzaro hurmat va barqaror rivojlanishga boʻlgan umumiy istaklarini aks ettirishini taʼkidladi.
FOTO: Tojikiston Respublikasi Prezidenti matbuot xizmati