«Гуров және Партнер-Орталық Азия» PR агенттігінің мамандары науқандардың барысын егжей-тегжейлі талдап, Жогорку Кенештің мерзімінен бұрын таратылуы және жаңа сайлаудың жариялануы аясында талдау жасады. Негізгі алгоритм өзгеріссіз қалады. Бұл – штаб құру, бюджетті есептеу, пікір көшбасшыларымен жұмыс, медиа-жоспар және жарнамалық іс-шаралар.

Агенттік командасының айтуынша, қоғамдық талқылаулар әлі де саяси коммуникацияның тұрақты нормасына айналған жоқ.

«Дебаттардың негізгі қызметі – қарсыласты жеңу емес, бейтарап аудиторияны адал сайлаушыларға айналдыру», — дейді сарапшылар.

Дегенмен, қатаң бәсекелестік жағдайында кандидаттар көбінесе өз өзегін жұмылдырып, жақтастарының белсенділігін арттыруға көңіл бөледі. «Қалқымалы» сайлаушылармен жұмыс істеу қауіпті болып қала береді, өйткені ашық пікірталас беделді жоғалтуы мүмкін.

Жалпы электорат үшін пікірсайыстың болмауы сын көтермейтін сияқты. Бірақ бір сәтті сөйлеген сөз күшті жаңалық жасап, жұртшылықтың назарын аудара алады.

«Медианы диафрагмизациялау контекстінде пікірталастардың құндылығы артып келеді, оның негізгі фрагменттері әлеуметтік желілер мен цифрлық платформаларға бірден таралады», — деп атап көрсетеді сарапшылар.

Сайлау жүйесінің құрылымы коммуникация стратегиясына тікелей әсер етеді. Ел 30 ауданға бөлінген. Әрқайсысы үш депутатты сайлайды, оның бір мандаты міндетті түрде әйелге беріледі. Бұл ішкі бәсекелестікті арттырады және штабты аудиторияның гендерлік үміттерін ескеруге мәжбүр етеді.

Пікірсайыстар ресми түрде көшбасшылық қасиеттер мен дәлелдерді көрсету алаңына айналуы мүмкін, бірақ үміткерлердің көпшілігі басқарылатын байланыс форматтарын таңдайды.

Құралдар да өзгереді. Билбордтар, плакаттар және баннерлер түріндегі сыртқы жарнама өз позицияларын сақтайды. Дегенмен, бюджеттер цифрлық, мақсатты жарнамаға, тікелей эфирге және қауымдастықтармен жұмыс істеуге көбірек көшуде.

«Ашық саясаткердің имиджін теледебаттарға қатысу фактісі емес, ерекшелігі, бағдарламасы, көрсеткіштері және репортажы қалыптастырады», — деп түйіндейді кеңесшілер.

Зерттеудің қорытындысы анық. Қырғызстанда сайлау алдындағы пиардың ұстамды үлгісі қалыптасып жатыр. Пікірсайыстар тәуекелі жоғары формат ретінде қабылданады. Сандық арналар назар аудару мен сенім үшін күресте негізгі құралға айналуда.

БАҚ мүмкіндіктерін нақты сайлау нәтижелеріне қалай түрлендіруге болатынын білетін адам жеңімпаз атанады.

11.09.2025 08:39:04